Pinatex – skóra z liścia ananasa

Pinatex zwany również potocznie „skórą z ananasa” to ogólny hit w branży meblarskiej czy
odzieżowej. Wybór tego materiału jest wyborem odpowiedzialnym i praktycznym
jednocześnie. Skąd zatem pozyskujemy materiały do wytworzenia pinatexu?
Oficjalnie Piñatex® jest zastrzeżoną nazwą handlową dla innowacyjnej tkaniny
produkowanej z włókna ananasowego liścia. Mimo jednego zaledwie producenta i
ograniczonej skali wyrobu materiał zyskuje coraz szerszą popularność i stąd używa się już
czasem w odniesieniu do niego kolokwialnej nazwy rodzajowej „pinatex”.

Historia Pinatexu

Historia Pinatexu sięga zaledwie trzy dekady wstecz. Dr Carmen Hijosa, hiszpańska
ekspertka w dziedzinie produkcji skórzanej, pracowała w latach 90-tych XX w. na Filipinach
jako konsultant ds. eksportu. To doświadczenie wywarło na nią ogromny wpływ, gdyż mogła
sama zobaczyć oraz doświadczyć jak bardzo przemysł skórzany wywiera wpływ na
środowisko naturalne. A zwłaszcza barwniki, które były w nim wykorzystywane. Dr. Hijosa
była przekonana, że sztuczne tworzywa z PCV nie są perspektywicznym rozwiązaniem.
Zaczęła więc szukać ekologicznego rozwiązania.
Inspiracją okazała się południowo-wschodnia Azja i rzemieślnicze tradycje tamtejszych
społeczeństw. Ideą było znalezienie surowca i metody produkcji, które nie tylko byłyby
przyjazne dla Ziemi, ale także wspierały lokalną siłę roboczą.
Idealnym surowcem okazały się bogate we włókna liście ananasa, które przy normalnej
produkcji owocu są odrzutem. Po siedmiu lat eksperymentów dr. Hijosa opracowała w końcu
nietkany materiał z celulozowych włókien pochodzących z liści ananasa. Produkcją na
komercyjną skalę zajęła się założona przez nią w 2013 r. firma Ananas Anam Ltd. W latach
2015 i 2016 uhonorowana została prestiżowymi nagrodami w kategorii innowacyjności
wśród kobiet.

Jak powstaje Pintex?

Rocznie na świecie powstaje dziesiątki tysięcy odpadów w postaci liści, które pozostawia się
zazwyczaj do rozkładu lub pali. Ananasy rosną na sztywnych łodygach otoczonych długimi,
kłującymi liśćmi, które przez dekady nie miały żadnego zastosowania, a trzeba przypomnieć,
że to w ich wnętrzu znajdują się właśnie dość długie, gładkie i silne włókna złożone głównie
z celulozy.
Powstają przy użyciu metody dwufazowej, podobnie jak inne włókna naturalne. Surowiec
musi najpierw zostać poddany mechanicznemu obieraniu i kruszeniu (dekortykacji), po czym
umieszcza się go w wodzie zawierającej mocznik lub wodorofosforan amonu. Po
rozluźnieniu włókna są mechanicznie oddzielane i suszone na słońcu lub w
specjalistycznych piecach. Kolejnym krokiem jest oczyszczanie, w wyniku którego powstaje
materiał znany jako PALF, który jest już dość miękki i puszysty.
Jednak w przeciwieństwie do juty lub lnu, wyizolowane włókna pinatex nie są przekształcane
w nici i wykorzystywane do tkania. Włóknina jest tworzona, gdy poliaktyd z kukurydzy jest
mieszany z PALF. Jest ona przewożona do specjalistycznych zakładów w rolkach i
powlekana specjalnymi pigmentami i żywicą wytwarzaną z rafinacji ropy naftowej. Ta
ostatnia odpowiada za utrzymanie połysku, wytrzymałości i wodoodporności. Dodatkowo, w
ramach procedury wykańczania, wykorzystywane są specjalne folie, które po podgrzaniu i
powleczeniu nadają pinatexowi metaliczny wygląd.

Do czego wykorzystuje się Pinatex?

Oczywiście określenie “skóra ananasa” nie jest przypadkowe. Pinatex rzeczywiście
przypomina przetworzoną skórę zwierzęcą ze względu na swoją jednorodną strukturę i
gładką powierzchnię. W rezultacie jest to materiał na buty, designerską odzież, taką jak
kurtki i kamizelki, torebki, paski i inne akcesoria. Uważa się, że już ponad 1000 firm
odzieżowych wykorzystuje technologię Piatex. “Tkanina” anansowa jest dodatkowo
wykorzystywana w produkcji materiałów lotniczych i tapicerki meblowej.

Zalety Pinatexu

Godna pochwały wytrzymałość skóry z ananasa jest tym, co przede wszystkim ją wyróżnia.
Same włókna są estetycznie gładkie i niezwykle mocne. W rezultacie tkanina jest odporna
na wilgoć, rozwój pleśni i inwazję moli oraz jest trudna do rozdarcia lub ścierania. Ponadto
jest stosunkowo łatwa w barwieniu, a ostateczny koszt za metr kwadratowy jest znacznie
niższy niż w przypadku skór zwierzęcych. Pinatex jest chwalony za to, że jest bardziej
elastyczny, błyszczący i miękki niż inne skóry syntetyczne, a także łatwiejszy do wytłaczania
wzorów. Jest porównywany do najdroższej prawdziwej skóry i jest bardzo przyjemny w
dotyku.